Omix Logo
  • inzicht
  • mei 2020
  • Tekst: Martijn Hendrikx, Marit Nieuwboer, Paula Verschoof – Dun en Lisanne Bos

Digitalisering van het onderwijs

Het online onderwijs is in een stroomversnelling terecht gekomen. Onderwijsinstellingen worden verplicht om na te denken over het geven van onderwijs op afstand. Daarbij zijn lessen en toetsen vertaald naar online versies. Deze digitale sprong in het diepe biedt ook veel kansen. Op de lange termijn is het wenselijk om sommige onderwijsvormen structureel digitaal aan te bieden, terwijl andere lessen (zoals het praktijkonderwijs) bijna niet gedigitaliseerd kunnen worden. Om deze digitale shift op de lange termijn soepel te laten verlopen zijn er verschillende onderwerpen waar al vroeg in het proces over nagedacht moet worden.

Vraagstukken en kennisdeling

Verschillende vraagstukken passeren de revue in de onderwijswereld. Denk hierbij aan onderwerpen als online toetsing, internationale studenten lesgeven vanuit Nederland, stages en ander praktijkonderwijs, en didactische aanpassingen van traditioneel onderwijs vertalen naar online onderwijs. Een breed scala aan vraagstukken, met betrekking op verschillende aspecten binnen onderwijsinstellingen.

Tijdens de online kennisdeling op 17 april 2020, georganiseerd door Omix Young Professionals, zijn verschillende belangrijke onderwerpen voor de organisatie van online onderwijs besproken. Hier wordt verder ingegaan op de planning- en roosteringcyclus en de onderliggende aspecten met betrekking op de digitalisering van het onderwijs die momenteel plaatsvindt.

Online Kennisdeling 1024x684

Samenwerking voor een goede mix

Op de lange termijn zal het plannen en roosteren rekening moeten houden met de mix van digitaal en traditioneel onderwijs die gaat ontstaan. Deze mix wordt ook wel het hybride ondewijs genoemd. Om dit te bewerkstelligen is een samenwerking tussen de docent en de onderwijslogistiek erg belangrijk. Een docent kan bepalen wat er moet gebeuren qua inhoud, waar de onderwijslogistieke expert hierbij het logistieke gedeelte kan invullen. Door een goede samenwerking wordt de combinatie tussen traditioneel en digitaal onderwijs organiseerbaar en uitvoerbaar.

Randvoorwaarden verschuiven

Randvoorwaarden van het rooster liggen vaak vast per instelling, campus of instituut. Mocht het onderwijs ook op de lange termijn meer gedigitaliseerd worden, dan zijn mogelijk niet alle huidige randvoorwaarden meer relevant. Welke wijzigingen moeten worden doorgevoerd bij online onderwijs en wat is een “goed” rooster in de digitale sfeer? Bij het opstellen van aangepaste randvoorwaarden is het van belang goed te kijken naar de studeerbaarheid, doceerbaarheid en organiseerbaarheid van het onderwijs.

Onderwijslogistiek eerder betrekken bij de inrichting van het onderwijs

De onderwijslogistieke expert kan het beste vanaf het begin al betrokken zijn bij het inrichten van het onderwijs. Op deze manier komen eventuele problemen niet pas bij bijvoorbeeld het daadwerkelijke roosteren in zicht. Door vanaf de start rekening te houden met de groepsindeling en het rooster worden latere problemen vermeden. Een hoorcollege kan bijvoorbeeld online in grotere groepen worden aangeboden; de docent geeft immers zijn college en omdat er geen faciliteit nodig is, kan de groep groter zijn dan bij fysiek onderwijs in een hoorcollegezaal.

Aan de andere kant zullen werkcolleges in kleinere groepen beter werken. Hierbij kan gekeken worden naar de functionaliteiten van het gebruikte programma voor online lessen. Wanneer Microsoft Teams bijvoorbeeld de functionaliteit heeft om 9 mensen tegelijk in beeld te hebben, kan dit worden gesteld als het maximaal aantal studenten per werkcollege. Met deze kleinere groepen blijft er persoonlijke aandacht voor het individu en kan een docent in de gaten houden of de student zijn aandacht bij de les houdt.

Overleg Voor Bord 1024x684

De invloed van digitaal onderwijs op de inzetplanning

Niet alleen voor studenten, maar ook voor docenten verandert er veel. Waar een docent normaal gesproken aan het werk is voor een klas met studenten, houden zij nu hun verhaal voor een beeldscherm. De interactie met studenten is daardoor veranderd. Een verandering die niet door alle docenten hetzelfde wordt ervaren. Voor sommigen zal dit een aanpassing zijn waar zij niet goed mee om kunnen gaan. Het gevolg hiervan is dat de inzetplanning moet worden aangepast, afhankelijk van individuele voorkeuren en capaciteiten. Door het wisselende kennis- en expertiseniveau van docenten op het gebied van digitale onderwijsverzorging, moet er voor sommige docenten meer geïnvesteerd worden in trainingen die deze docenten helpt bij het groeien naar het gewenste en benodigde niveau. Een veranderende inzetplanning brengt vragen rondom de invulling van teams en budgetten met zich mee. Uiteindelijk zal dit gaan leiden tot wijzigingen in het rooster zoals we dat nu kennen.

“De interactie met studenten is veranderd, een verandering die niet door alle docenten hetzelfde wordt ervaren.”

Voorbereidingstijd van lessen

Het veranderen van het onderwijs is ook van invloed op hoeveel tijd docenten nodig hebben voor de voor- en nazorg van een les. In het geval van kleinere werkcolleges verandert de inhoud van de lessen. Studenten zullen actiever betrokken zijn en er kan meer de diepte in worden gegaan. Dit vergt niet alleen tijdens, maar ook na de les tijd van de docent. Kleinere groepen resulteert daarnaast ook in meer lessen, het aantal studenten is immers niet kleiner geworden. Een docent zal hierdoor per vak meer tijd kwijt zijn aan niet alleen de lessen zelf, maar ook de voorbereidingstijd en nazorg. Dit is iets wat besproken zal moeten worden met de docent. Zo kan ook gekeken worden of het wenselijk is om centrale afspraken te maken, of bijvoorbeeld per team een keuze te maken.

Samen naar het hybride onderwijs van de toekomst

Hoewel de focus momenteel vooral ligt bij een directe substitutie van het traditioneel naar digitaal onderwijs, zal online onderwijs in de toekomst op een andere manier ingericht moeten worden. Door vroeg in het proces de eerder genoemde punten onder de aandacht te brengen kunnen onderwijsinstellingen overstappen naar een structurele combinatie van digitaal en traditioneel onderwijs. Het hybride onderwijs van de toekomst. Hierbij is het noodzakelijk om vroeg in het proces het onderwijslogistieke aspect te betrekken en zo te voorkomen dat nieuwe problemen de kop opsteken in een vergevorderd stadium van het organiseren van het onderwijs.

Meer weten?

Iwan Brouns
Iwan Brouns

Accountmanager

Stuur mij een bericht
Deel dit bericht Linkedin Whatsapp Mail